Pełna wersja

Uczniowskie archiwum przeszłości

2016-01-03 14:38

Gdule, bajdaki, omasta, machorka i pakos. Tych i wielu innych wyrazów mieszkaÅ„cy gminy Józefów używali przed laty na co dzieÅ„, ale dzisiaj ich znaczenie znajÄ… tylko nieliczni. O to by zachować elementy miejscowej gwary dla przyszÅ‚ym pokoleÅ„ zadbali uczniowie miejscowej szkoÅ‚y podstawowej, którzy stworzyli niezwykÅ‚e archiwum.

Wszystkie materiały, które się w nim znajdują, zostały zebrane podczas bezpośrednich rozmów ze starszymi mieszkańcami, dziadkami i sąsiadami w ramach projektu "Śladami przeszłości idziemy ku przyszłości, rozwijając swoje pasje". Uczniowie pracowali nad tym przez kilka miesięcy, ale efekty pozostaną na lata. To, m.in. biblioteczka multimedialna "Ludzie niezwykli", albumy "Zabawy naszych przodków" i  "Ginące zawody", multimedialne zbiory "Józefów w fotografii" i  "Józefowska podstawówka w kadrze", a także "Słownik józefowskiej gwary".

W biblioteczce multimedialnej są zdjęcia i filmy ze znanymi artystami z Józefowa i okolic. - Młodzi reporterzy rozmawiali, m.in. z rzeźbiarzami Leonem Kusiakiem z Pardysówki i Janem Pastuszkiem, który ma swoją pracownię w Majdanie Nepryskim, kolekcjonerem Czesławem Zaklektą, kamieniarzem Tomaszem Kukiełką, wykonującym z józefowskiego piaskowca płoty, kwietniki, stojaki, ławy i inne przedmioty użytkowe oraz Jolantą Świst, która wyszywa haftem krzyżykowym reprodukcje obrazów Chełmońskiego, Malczewskiego czy Matejki - wylicza w rozmowie z Informacyjną Agencją Samorządową koordynatorka projektu i nauczycielka języka polskiego w SP w Józefowie Elżbieta Kolaszyńska.

Album "Zabawy naszych przodków" to zbiór tekstów o tym jak dawniej spędzano wolny czas. Chodzi zarówno o gry, które pozostały znane do dzisiaj, na przykład gra w gumę, albo zanikające zabawy choćby piłką z gałganków czy fajerką toczoną haczykiem, a także gry w guziki lub w scyzoryk. W zestawie ginących zawodów znalazły się, m.in. informacje o kowalach i młynarzach.

Najstarsze zdjęcia, które udało się zgromadzić w multimedialnych albumach fotograficznych, pochodzą sprzed II wojny światowej, a najwięcej fotografii dotyczy lat 60. i 70. Wiele z nich przedstawia słynne wówczas pochody pierwszomajowe.

W "Słowniku józefowskiej gwary", który ma 20 stron, zostało wyjaśnionych około 400 wyrażeń. Całość jest wydrukowana i zbindowana w kilku egzemplarzach. - Na razie można z nich korzystać w bibliotece szkolnej i miejskiej książnicy, ale chcemy je dostarczyć także do innych szkół w gminie. Jeśli będzie trzeba w każdej chwili można dodrukować słownik w dowolnej ilości - deklaruje Elżbieta Kolaszyńska.

Wszystko pod jej kierunkiem przygotowywali od lutego tego roku uczniowie klas IV - VI józefowskiej podstawówki, ale realizacja projektu nie byłaby możliwa bez pomocy firmy "Model" z Biłgoraja. Dzięki jej wsparciu szkoła kupiła kamerę, aparaty fotograficzne i urządzenia komputerowe niezbędne do nagrywania, dokumentacji i przechowywania materiałów, a informacje na temat poszczególnych działań były na bieżąco zamieszczane na szkolnym blogu "Śladami przeszłości idziemy ku przyszłości".

UM Józefów