Wypoczynek dzieci i młodzieży mogą organizować szkoły i placówki, przedsiębiorcy podlegający ustawie o usługach turystycznych, a także osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej.
Może on być w formie: kolonii, półkolonii, obozu pod namiotami, rajdu rowerowego, obozu wędrownego itp.
Jak wyjaśnia rzecznik biłgorajskiego Sanepidu Joanna Sarzyńska o rganizator wypoczynku ma obowiązek zgłosić zamiar jego zorganizowania kuratorowi oświaty właściwemu ze względu na siedzibę lub zamieszkanie organizatora wypoczynku.
Wypoczynkiem, który nie podlega zgłoszeniu jest wypoczynek organizowany dla dzieci własnych lub dzieci znajomych przez rodzinę lub osoby znane rodzicom osobiście.
Wypoczynkiem rodzinnym nie jest wyjazd zorganizowany dla uczniów przez nauczyciela, mieszkańca osiedla dla dzieci z osiedla, trenera dla uczestników kursu np. tańca, prezesa klubu sportowego dla młodzieży z klubu itp. pomimo poznania rodziców tych uczniów.
Informacja o poszczególnych turnusach udostępniana jest służbom sprawującym nadzór nad bezpiecznym wypoczynkiem dzieci i młodzieży: Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz Państwowej Straży Pożarnej.
Organizator wypoczynku zapewnia bezpieczne i higieniczne warunki wypoczynku, w szczególności organizuje wypoczynek w obiekcie lub na terenie spełniającym wymagania ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska oraz warunki higieniczno-sanitarne, określone w przepisach o ochronie przeciwpożarowej, ochronie środowiska i Państwowej Inspekcji Sanitarnej, a w przypadku wypoczynku z udziałem dzieci i młodzieży niepełnosprawnej - organizuje wypoczynek w obiekcie lub na terenie dostosowanym do potrzeb wynikających z niepełnosprawności uczestników wypoczynku.
Zapewnia także kompetentną kadrę wypoczynku, dostęp do opieki medycznej, program wypoczynku i zajęcia dostosowane do wieku, zainteresowań uczestników, ich stanu zdrowia, sprawności fizycznej i umiejętności,
Do zakresu działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego nad obiektami, zapewniającymi zorganizowany wypoczynek dzieci i młodzieży należy kontrola przestrzegania właściwych warunków sanitarno - higienicznych w zakresie stanu czystości pomieszczeń i otoczenia, dostępności do środków do utrzymania higieny osobistej, zapewnienia opieki medycznej, stanu sanitarno - higienicznego bloku żywieniowego, warunków przechowywania żywności i jej jakości zdrowotnej, stanu czystości terenu wokół miejsca wypoczynku.
W przypadku stwierdzenia funkcjonowania placówki, która nie została zarejestrowana w ogólnopolskiej bazie danych, także przeprowadzana jest kontrola sanitarna. O zaistniałej sytuacji informowany jest Lubelski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Lublinie oraz Kuratorium Oświaty właściwe ze względu na miejsca zamieszkania organizatora.
Wobec nierzetelnych organizatorów wypoczynku przewidziano sankcje karne.