Pełna wersja

Pamięci pomordowanych Żydów

2017-11-02 10:26

2 listopada 1942 roku rozpoczęła się ostateczna likwidacja biłgorajskich Żydów. Tylko tego dnia wymordowano 400 osób tej narodowości, a około 2500 wywieziono do obozu zagłady w Bełżcu.

II wojna światowa dla mieszkańców Biłgoraja rozpoczęła się bombardowaniem miasta 8 września 1939r. Wojska niemieckie zajęły Biłgoraj 17 września. 28 września miasto przeszło pod okupację radziecką, następnie znów pod okupację niemiecką. Dla ludności nastały niezwykle ciężkie czasy, panowała bieda. Jednak w najtrudniejszej sytuacji byli Żydzi, którzy przed wojną stanowili prawie połowę mieszkańców Biłgoraja. Hitlerowcy mieli na celu eksterminację osób wyznania mojżeszowego, a swój plan wprowadzili w życie.

Od początku wojny wobec ludności żydowskiej wprowadzono wiele restrykcji, zmuszani byli m.in. do robót drogowych, mieli także obowiązek rejestracji w Magistracie całego posiadanego majątku. Ponadto zobowiązani byli do odstępowania okupantowi zajmowanych przez siebie pomieszczeń, czy oznaczania swoich sklepów. Na ramionach nosili opaski z niebieską gwiazdą syjońską. Żydzi nie mieli wstępu do miejsc publicznych, zakazano im poruszania się główną ulicą miasta, a żydowskie dzieci nie miały prawa uczęszczania do szkoły, nawet podstawowej. Zakazano również kultywowania tradycyjnych obrządków.

Zaledwie trzy lata od rozpoczęcia wojny prawie cała biłgorajska ludność żydowska została zlikwidowana. Ostatnia akcja wymordowania pozostałych przy życiu Żydów, przeprowadzona przez niemieckiego okupanta, rozpoczęła się właśnie 2 listopada 1942 roku. Tylko tego dnia zginęło ok. 400 osób, kolejne 2500 trafiło do obozu w Bełżcu. Przyjmuje się, że w sumie zginęło ich około 4 tysięcy. Rok 1942 na zawsze zmienił rys narodowościowy Biłgoraja. Garstka, która ocalała rozproszyła sie po całym świecie.

Dziś obchodzimy 75. rocznicę tych tragicznych wydarzeń. Biłgorajskie Stowarzyszenie Kulturalne im. I. B. Singera zachęca do uczczenia pamięci pomordowanych. Można to zrobić poprzez zapalenie na terenie cmentarza żydowskiego znicza lub położenie kamienia.

red.