Tempo wzrastania niemowląt uzależnione jest przede wszystkim od uwarunkowań genetycznych. Warto jednak mieć świadomość, że dużą rolę odgrywa również sposób żywienia.. Dlatego też należy mieć na uwadze ewentualne odstępstwa, które - w razie jakichkolwiek wątpliwości - należy konsultować z pediatrą.
Siatki centylowe, czyli co?
Siatki centylowe to specjalne wykresy, które pozwalają uzyskać informacje na temat prawidłowości rozwoju dziecka. Zostały opracowane na podstawie danych statystycznych - pomiarów dokonanych na dużej grupie dzieci w danym wieku, w danej populacji.
Korzystanie z siatek centylowych jest proste
Chociaż odczytywanie danych z siatek centylowych wydaje się być skomplikowane, w praktyce czynność ta jest prosta. Sprowadza się do zaledwie kilku kroków - łącznie z naniesieniem danych.
- Zmierz wzrost lub masę ciała dziecka.
- Otwórz konkretną siatkę centylową, uwzględniając płeć niemowlęcia oraz badany parametr.
- Na poziomą oś nanieś odpowiedni wiek dziecka.
- Na pionowej osi zaznacz masę ciała / wzrost / obwód głowy.
- Poprowadź cienkie linie wzdłuż osi pionowej i osi poziomej - linie będące przedłużeniem zaznaczonych punktów.
- Miejsce zetknięcia się obu linii wyznacza wartość centyla.
Jak odczytywać dane z siatek centylowych?
Jeżeli już wiesz, w którym punkcie zetknęły się obie linie wyznaczone przez osie, czas na interpretację wyniku. Konkretny centyl wskazuje, jaki procent dzieci w tym samym wieku ma mniejszą, większą lub taką samą masę ciała / wzrost / obwód głowy.
Przykład 1. Chłopiec urodził się 13 kwietnia 2016 roku. Aktualnie waży 13 kg i mierzy 83 cm - znajduje się w 50 centylu pod względem wagi oraz w 25 centylu pod względem wzrostu. Oznacza to, że 50% chłopców w jego wieku waży tyle samo, mniej lub więcej. Natomiast 25% chłopców ma taki sam lub mniejszy wzrost, a 75% mierzy tyle samo lub więcej.
Przykład 2. Dziewczynka urodziła się 5 marca 2017 roku. Obecnie waży 9 kg i mierzy 74 cm. Jak wynika z siatki centylowej dotyczącej masy ciała, znajduje się w 75 centylu - 75% dzieci w jej wieku waży tyle samo lub mniej. Natomiast zgodnie ze wskazaniami siatki centylowej dotyczącej wzrostu - 90% dziewczynek mierzy tyle samo lub mniej.
Kiedy wynik siatek centylowych może zaniepokoić?
Siatki centylowe pozwalają na określenie prawidłowości przebiegu rozwoju dziecka. Jeżeli wskaźniki wzrostu i masy ciała utrzymują się na podobnych poziomach (są w tym samym kanale centylowym), nie ma powodów do niepokoju. Z pediatrą należy niezwłocznie skontaktować się wówczas, gdy:
- siatki centylowe wskażą wyniki poniżej 3 centyla i powyżej 97 centyla
- najnowsze wyniki wskazują na przekroczenie dwóch kanałów centylowych w stosunku do poprzednio naniesionych wartości.
Dzięki szybkiej reakcji będzie można odszukać przyczynę problemu i wdrożyć odpowiednie postępowanie.
Warto przy tym podkreślić, że aby dane z siatek centylowych były wiarygodne, pomiary należy przeprowadzać regularnie - najlepiej o tej samej porze dni z wykorzystaniem tego samego sprzętu pomiarowego.