Ochrona logo firmy - podstawy prawne.
Logo firmy chronione jest przez prawo zarówno wtedy, gdy zostanie formalnie zarejestrowane, jak i przy braku takiej rejestracji. Automatycznie i bezpłatnie chronione jest przez przepisy ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji oraz ustawę o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Powyższą ochronę logo możesz wzmocnić rejestrując je w Urzędzie Patentowym jako znak towarowy. Wiąże się to jednak z koniecznością wniesienia stosownych opłat urzędowych i przejścia całej procedury rejestracyjnej. Co ważne, nie w każdym przypadku będzie to wykonalne.
Jeżeli chcesz się dowiedzieć na czym polega przewaga znaków zarejestrowanych nad tymi niezarejestrowanymi, to przeczytaj artykuł: https://znakitowarowe-blog.pl/ochrona-nazwy-firmy-bez-rejestracji-znaku/
Ochrona niezarejestrowanego znaku towarowego.
Zero kosztów i minimum ochrony.
Do pierwszej kategorii przepisów zapewniających ochronę logo Twojej firmy należą te działające automatycznie. Chodzi o przepisy ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (chroniące oznaczenie przedsiębiorstwa oraz oznaczenie towarów i usług) oraz ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (chroniące logo jako utwór).
Pierwsza z tych ustaw przyznaje pewną ochronę, ale nie z samego faktu założenia firmy, czy powstania logo, a z komercyjnego używania takiego oznaczenia. Innymi słowy ochrona jest następstwem obecności marki na rynku (oferowania pod nią określonych towarów i usług).
Problem w tym, że nie jest łatwo określić zasięg takiej ochrony.
Patrz wideo 1
Logo jako utwór w świetle prawa autorskiego.
Upewnij się, że masz prawo do swojego logo.
W praktyce wykonanie profesjonalnego logo zazwyczaj zleca się agencji reklamowej bądź grafikowi freelancerowi. Wielu przedsiębiorców popełnia jednak jeden podstawowy błąd. Podpisuje z grafikiem jedynie umowę o dzieło, zapominając o przeniesieniu majątkowych praw autorskich do efektów jego pracy.
Z punktu widzenia prawa, posiadaczem praw autorskich pozostaje więc grafik. Jeżeli ktoś skopiuje logo, to formalnie naruszone zostaną prawa grafika, a nie Twoje. Co więcej, jeżeli popadniesz z nim w konflikt, to grafik może zakazać Ci używania jego dzieła, a nawet przenieść prawa do niego na rzecz Twojej bezpośredniej konkurencji.
Zadbaj o dobrą umowę z grafikiem.
Aby móc w pełni dysponować stworzonym przez grafika logo, koniecznie podpisz z nim dobrze skonstruowaną umowę. Musi ona przenosić na Ciebie autorskie prawa majątkowe do stworzonego przez grafika logo Twojej firmy. Co istotne, nie wystarczy tutaj jednozdaniowy zapis na fakturze, że dotyczy ona przeniesienia praw autorskich. Umowa musi wyraźnie określać na co godzi się twórca (pola eksploatacji).
Warto dodać do takiej umowy również zapis stwierdzający, że logo nie jest plagiatem. A jeżeli okaże się, że jednak jest, to twórcy grożą z tego tytułu określone sankcje. Ujęcie tej kwestii w umowie nie da Ci 100% pewności, że logo jest oryginalne, ale z pewnością będzie miało walor odstraszający.
Bez wątpienia większość grafików jest uczciwa, ale jak to się mówi "umowy są na czas wojny". Tych, którzy chcieliby Ci sprzedać plagiat, treść takiej umowy powinna odstraszyć.
Patrz wideo 2
Formalna rejestracja logo firmy.
Aby uzyskać najwyższy poziom prawnej ochrony logo, musisz je zarejestrować jako znak towarowy w Urzędzie Patentowym. Wiąże się to z koniecznością wniesienia opłat urzędowych oraz uiszczenia honorarium rzecznika patentowego, jeśli zdecydujesz się skorzystać z jego pomocy.
Jest to jednak gra warta świeczki.
Po przejściu całej procedury uzyskasz znacznie szerszą ochronę logo, co skutecznie zabezpieczy Cię przed jego kradzieżą. W razie ewentualnego sporu nie będziesz musiał mozolnie dowodzić swoich praw. Wszystko ograniczy się do przedłożenia w sądzie świadectwa ochronnego.
Patrz wideo 3
Czym jest znak towarowy?
Od strony formalnej znakiem towarowym jest każde oznaczenie, które nadaje się do odróżniania towarów i usług na rynku. Najczęściej jest to nazwa i logo firmy, ewentualnie sygnet.
Ochrona znaków towarowych zawsze jest terytorialna. Dokonując zgłoszenia należy się więc zastanowić na jakim zakresie ochrony nam zależy.
Zgłoszenia możemy dokonać:
- na Polskę (do Urzędu Patentowego RP);
- na Unię Europejską (do Urzędu UE ds. Własności Intelektualnej);
- na wybraną wiązkę krajów (do Biura Światowej organizacji własności intelektualnej).
W następstwie rejestracji znaku towarowego otrzymujemy wyłączne prawo posługiwania się nim. Konkurencja nie tylko nie będzie mogła wejść w identyczne oznaczenie, ale również podobne. Jeżeli tylko ich logo będzie na tyle przypominało Twój zarejestrowany znak towarowy, że wprowadzi to waszych klientów w błąd - dojdzie do naruszenia prawa.
Procedura rejestracji znaku towarowego.
Obecnie na rejestrację znaku towarowego w Polsce czeka się około pół roku. W Unii Europejskiej nieco krócej, czyli 5 miesięcy.
Całe postępowanie odbywa się w tzw. procedurze sprzeciwowej. Właściciele podobnych znaków już zarejestrowanych mają trzy miesiące na złożenie sprzeciwu wobec naszego zgłoszenia. Jeśli tego nie zrobią, nasz znak towarowy uzyska ochronę.
Jeżeli pomyślnie przejdziemy całą procedurę, urząd przyzna nam świadectwo rejestracji. Znajdą się na nim bardzo istotne informacje, czyli:
- komu przysługuje prawo do znaku towarowego (logo);
- od jakiej daty;
- na jakim terytorium;
- w zakresie jakich towarów i usług.
Patrz wideo 4
Przed zgłoszeniem zrób analizę prawną marki.
Rejestracja znaku towarowego nie jest zwykłą formalnością.
Jeżeli wystąpią względne lub bezwzględne przeszkody rejestracji, ochrony możesz w ogóle nie otrzymać. Co więcej, w niektórych przypadkach może to nawet oznaczać, że od początku Twoje logo łamało prawo.
Aby tego uniknąć, należy przeprowadzić wcześniej prawną analizę logo.
Przeprowadzenie takiego badania nie jest łatwe, szczególnie dla laików, dlatego najlepiej skorzystać z pomocy doświadczonego rzecznika patentowego.
Może pojawić się problem z interpretacją wyników. Przykładowo, czy znak towarowy różniący się jedną lub dwoma literkami będzie kolizją czy nie? A co w sytuacji, kiedy znaleziony znak posiada tylko jedno słowo takie jak nasze? Potoczne rozumienie podobieństwa znaków różni się dość mocno od tego, jak interpretują to urzędy patentowe.
To, że nam wydaje się, że nasze logo dostatecznie się odróżnia, nie oznacza, że to samo orzeknie sąd w sporze.
Ochrona logo przez rejestrację wzoru przemysłowego.
Pewną niedogodnością rejestracji logo jako znaku towarowego jest ochrona ograniczona do wskazanych w zgłoszeniu towarów i usług. Taką ochronę możesz jednak wzmocnić rejestrując logo jako wzór przemysłowy (chroniony w Polsce) lub wzór wspólnotowy (chroniony na terytorium UE).
Wzór wspólnotowy w postaci logo chroniony jest na każdej powierzchni na jakiej się znajdzie. Sama rejestracja jest również tańsza i szybsza. Co więcej, w jednym zgłoszeniu można zawrzeć więcej niż jedną odmianę logo, podczas gdy w procedurze rejestracji znaku towarowego jest to niemożliwe. W praktyce takie ograniczenie wpływa znacząco na koszt rejestracji znaku towarowego, gdyż każdą odmianę logo trzeba zgłaszać w osobnym wniosku.
Zdecydowaną wadą omawianego rozwiązania jest natomiast ograniczenie okresu ochrony wzoru przemysłowego maksymalnie do 25 lat. Pewne ograniczenie rejestracji wzoru stanowi też wymóg nowości - logo nie może być w użyciu dłużej niż 12 miesięcy przed zgłoszeniem. Jest to więc raczej rozwiązanie dla firm, które dopiero wchodzą ze swoją marką na rynek.
Przewagą znaku towarowego nad wzorem przemysłowym jest to, że po rejestracji znaku możemy posługiwać się symbolem ®, który działa jak na klientów jak magnes. Nie ma niestety analogicznego symbolu dla zarejestrowanych wzorów przemysłowych.
O wszystkich plusach i minusach ochrony logo w formie wzorów przemysłowych dowiesz się z poniższego nagrania:
Patrz wideo 5
Jak najskuteczniej chronić logo firmy?
Podsumowując, aby zostać pełnoprawnym właścicielem logo swojej firmy, już na etapie zlecania jego wykonania profesjonalnemu grafikowi, trzeba zadbać o podpisanie dobrej umowy. Ważne, aby przenosiła ona na Ciebie majątkowe prawa autorskie i dawała Ci maksimum swobody w dysponowaniu stworzonym dziełem.
Fundamentem ochrony logo powinna być rejestracja znaku towarowego.
Warto ją jednak wzmocnić poprzez rejestrację wzoru przemysłowego - szczególnie jeśli używasz wielu odmian logo i nie chcesz ponosić zbyt wysokich kosztów rejestracji. Jeżeli nie wiesz jak to zrobić, albo nie masz na to czasu, to skorzystaj z pomocy rzecznika patentowego.