Biłgorajskie uroczystości w rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja rozpoczęły się w piątkowe przedpołudnie od mszy św. odprawionej w kościele pw. Trójcy Świętej i WNMP. Następnie uczestnicy wydarzenia przeszli na teren Skweru Saskiego.
Tło historyczne uchwalenia konstytucji przypomniał dr Adam Balicki. - Społeczeństwo zdawało sobie sprawę z konieczności przeprowadzenia głębokich reform ustrojowych, reform, które spowodują, że państwo będzie dobrze zarządzane, że nie ulegnie przemocy ze strony innych państw, że będzie możliwe utrzymanie suwerenności. W 1778 roku przyszedł czas zwołania kolejnego Sejmu, który przez sześć tygodni miał obradować nad najważniejszymi sprawami państwa. Jednak ówczesna sytuacja polityczna i nastroje społeczne spowodowały, że Sejm został przedłużony początkowo o dwa lata, następnie przekształcił się najpierw w konfederację, ostatecznie przeszedł do historii jako Sejm Wielki lub Czteroletni, który przyjął jedno z największych dzieł polskiego Oświecenia, czyli Konstytucję 3 Maja - opowiadał dr Adam Balicki.
Cztery pierwsze artykuły dotyczyły ustroju społecznego, zgodnie z nimi religią dominującą była religia rzymsko-katolicka, ale pozostawiono także swobodę wyznań innych religii. Pierwszoplanową rolę w życiu społeczeństwa pozostawiono szlachcie, mieszczanie uzyskali dostęp do urzędów i godności publicznych, mieli prawo uczestniczenia w obradach sejmu walnego jako plenipotenci, czyli przedstawiciele największych miast (tzw. prawo o miastach). Konstytucja brała także pod opiekę państwa chłopów. Było to jak na tamte czasu bardzo rewolucyjne rozwiązanie, gdyż państwo wkraczało w relacje między chłopem, a dziedzicem. Konstytucja dawała też prawo azylu na terenie RP zbiegom, jak również powrotu na tereny Rzeczypospolitej, tym którzy kiedyś je opuścili. Kolejne artykuły dotyczyły władzy państwowej, która zgodnie z zasadą monteskiuszowską została podzielona na wykonawczą, ustawodawczą i sądowniczą. Co jeszcze istotne Konstytucja znosiła wolną elekcję, odnawiając unię personalną polsko - saską.
Żywot konstytucji był krótki, wiosną 1792 roku w Targowicy zawiązana została konfederacja, wybuchła wojna w obronie konstytucji, która zakończyła się porażką. Już jesienią 1792 rozpoczęły się rządy targowiczan, zniesiono Konstytucję 3 Maja, przewrócono wsteczne instytucje, które ograniczały władzę króla, ale też dawały możliwość wpływu dworom sąsiednim. W styczniu 1793 roku nastąpił II rozbiór Polski, który przesądził o upadku kraju. Kolejnym tego typu aktem prawnym była przyjęta dopiero po odzyskaniu niepodległości konstytucja marcowa, która została uchwalona w 1921 roku.
Konstytucja 3 Maja była pierwszą w nowożytnej Europie, a drugą na świecie. Już w dwa dni po uchwaleniu Konstytucji przez Sejm Wielki, dzień 3 maja uznano za święto narodowe, które później z powodu niewoli kraju zostało na długi czas zawieszone. Przywrócono je po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku.
Podczas dzisiejszej uroczystości przedstawiciele samorządów i organizacji złożyli wiązanki kwiatów pod pomnikiem poświęconym Józefowi Piłsudskiemu.
Za udział w wydarzeniu dziękował zebranym burmistrz Biłgoraja Janusz Rosłan. Gospodarz miasta zaprosił także na drugą część obchodów święta, czyli dzisiejszy koncert w Biłgorajskim Centrum Kultury. Na scenie zaprezentuje się Big Band, rozpoczęcie zaplanowano na godz. 17.