Pełna wersja

Tradycja rzecz święta

2010-12-24 12:24

Co roku, już od wielu lat, na święta Bożego Narodzenia, ubieramy choinkę, przy wigilijnym stole zostawiamy puste miejsce dla niespodziewanego gościa, kładziemy sianko pod obrus, dzielimy się opłatkiem i idziemy na pasterkę. Ale czy wiemy co oznaczają te symbole?

Nie zawsze choinka była nieodłącznym elementem Świąt Bożego Narodzenia. W Polsce drzewko ubiera się dopiero od początków XIX wieku, ale obecnie jest synonimem tego niezwykłego czasu. Poza pięknym wyglądem, choinka to miejsce, gdzie domownicy znajdują swoje świąteczne prezenty, ale ma też inne, zapewne dużo ważniejsze znaczenie. Z zielonym drzewkiem wiążą się bowiem także wierzenia, nie tylko ludowe. Według nich choinka to połączenie dwóch światów - lasu i domu, przy czym las to magiczne miejsce. Iglaste drzewko gospodarz "kradł" z innego świata w wigilijny poranek, co miało przynieść szczęście mieszkańcom domu. Do tej pory wielu ludzi wierzy, że choinka powinna być prosta, ponieważ zapewni to spokojne życie, a kłujące igły odstraszą złe duchy. Światełka na ustawionym w widocznym miejscu drzewku są nie tylko symbolem odrodzenia duszy, mają również wskazywać drogę zmarłym i chronić przed chorobami.
- Niegdyś zamiast kolorowych bombek i kokard na choince wieszano własnoręcznie zrobione ciastka tj. pierniki oraz orzechy, wydmuszki, ozdoby ze słomy, czy źdźbeł trawy - mówi pani Teresa z Bukownicy.
Do tej pory porządna bożonarodzeniowa choinka powinna być ozdobiona długim łańcuche m, który jest symbolem rodzinnego szczęścia i długiego życia.
Bardzo popularnym w polskich domach jest zwyczaj zostawiania pustego nakrycia przy wigilijnym stole. Jest to symbol oczekiwania na wędrowca. Symbolizuje ono również tych, którzy już od nas odeszli, w ten sposób wyrażamy pamięć o nich lub też tych, którzy w te święta nie mogą być z nami przy stole.
Kolejnym bożonarodzeniowym zwyczajem jest wkładania sianka pod obrus. Sianko to jest symbolem żłóbka, w którym narodziło się Dzieciątko. Jednak zwyczaj ten pochodzi już z czasów pogańskich i zapewniało dobrobyt. Wykorzystywane było także do wróżb, które polegało na wyciąganiu źdźbeł, żeby sprawdzić jaki będzie przyszły rok. Źdźbło zielone oznaczało zdrowie, suche złe samopoczucie, natomiast, gdy komuś udało wyciągnąć się źdźbło z kłosem oznaczało to, że niczego mu w przyszłym roku nie zabraknie i będzie żył w dostatku.
Najbardziej wzruszającym momentem w całej Wigilii jest dzielenie się opłatkiem. Wtedy składamy sobie życzenia, aby nadchodzący rok był lepszy od tego, który właśnie mija. Sam opłatek jest symbolem chleba oraz miłości, przebaczenia, pojednania, przyjaźni. Łamiąc się nim zapominamy o wszystkich kłótniach i o tym co nas dzieli, aby można było zasiąść do wspólnego stołu. Warto wspomnieć, że tradycja ta sięga wczesnych wieków chrześcijańskich i nie była świątecznym zwyczajem. Był to symbol zjednoczenia członków kościoła. O północy w kościele ma miejsce Pasterka, czyli uroczysta Msza Święta, pierwsza w Boże Narodzenie, która jest upamiętnieniem oczekiwania i modlitwy pasterzy, którzy zmierzali do Betlejem. Jest to bardzo stary zwyczaj, który w Polsce jest od co najmniej tysiąca lat.
Te i wiele innych symboli i tradycji towarzyszy nam podczas świąt Bożego Narodzenia. I chociaż znane nam są one od wielu lat, nie wszyscy wiemy, czego są symbolem i jakie ma korzenie.

Ks