Frezarka, tokarka - czym naprawdę jest frez?
Frez do aluminium to specjalistyczne narzędzie, wykorzystywane w procesie obróbki mechanicznej. W przeciwieństwie do narzędzi tokarskich, frezy obrabiają statyczny materiał za pomocą własnych ruchów obrotowych. Dzięki temu oferują one możliwość skomplikowanego wykończenia powierzchni użytkowej detalu (np. kół zębatych).
Frezy do aluminium to specyficzna forma frezów. Parametry użytkowe tych narzędzi różnią się znacznie od frezów przeznaczonych np. dla stali lub tak zwanych "tworzyw kruchych".
Rodzaje frezów do aluminium i ich parametry użytkowe
Frezy do aluminium to specyficzna forma narzędzi obróbczych, przeznaczonych dla tak zwanych metali miękkich. Łatwo można je odnaleźć w katalogach producenckich, gdyż są one oznaczone za pomocą litery H.
Samo oznaczenie to jednak nie wszystko. Frezy do aluminium można podzielić ze względu na wiele różnych kryteriów. Zobacz, jakie wyróżniamy rodzaje frezów.
I. Podział ze względu na rodzaje
1. Frezy nasadzane - posiadają specjalny otwór, dzięki któremu można je nasadzić bezpośrednio na wrzeciono frezarki. Rozwiązania tego typu stosuje się zwykle w maszynach z zabudowanym dolnym wrzecionem.
2. Frezy trzpieniowe - posiadają specjalne trzpienie, poprzez które mocuje się je do frezarki. Frezy trzpieniowe stabilizują narzędzie, które w ten sposób uzyskuje bardzo dużą dokładność obróbki. Stosuje się je najczęściej w urządzeniach CNC. Dzielimy je na:
- frezy standardowe (zwykłe) - są wyposażone w standardowe, proste ostrza tnące, dzięki czemu można je wykorzystać w procesie gratowania, zdzierania i w obróbce aluminium,
- frezy WS (uzębienie naprzemianskośne) - wykorzystuje się je najczęściej do zaawansowanej obróbki krawędzi; ze względu na specyficzną konstrukcję można z nimi pracować na różnych prędkościach obróbki,
- frezy TCIN - charakteryzują się bardzo dużą wytrzymałością i twardością, co oznacza, że w praktyce można je wykorzystywać do obróbki praktycznie wszystkich rodzajów metali, w tym oczywiście aluminium,
- frezy spiralne - to narzędzia, w przypadku których geometria ostrza freza, czyli kąt spirali, powinien osiągnąć wartość 45 stopni, co przedkłada się na możliwość łatwego i bezpiecznego obrabiania metali miękkich,
- frezy wiórowe (typu WR) - są wytrzymałe, ale niezbyt dokładne (przeznaczone do obróbki zgrubnej); zabudowuje się w nich specjalistyczne rozdzielacze wiórów.
II. Podział ze względu na kształt narzędzia
1. Frez palcowy do aluminium - mają najczęściej konstrukcję monolityczną, wykazującą bardzo dużą wytrzymałość. Narzędzia palcowe mogą mieć bardzo zróżnicowany kształt, dzięki któremu można je dostosować do różnych typów prac. Ciekawą grupę stanowią tu kuliste frezy palcowe do aluminium, które wykorzystywane są w specjalistycznych procesach obróbki skrawaniem.
2. Frez stożkowy do aluminium - wyróżnia się charakterystyczną, zaokrągloną częścią roboczą narzędzia. Można za jego pomocą obrabiać kontury detali i - pod względem frezowania - przygotowywać je do późniejszego spawania. Za pomocą frezów stożkowych można również dokonywać adgratowywania otworów. Rzadziej stosuje się jako narzędzia pracy zgrubnej.
3. Frezy tarczowe do aluminium - to rozwiązania nasadzane na wrzeciono, które bardzo często stosuje się w profesjonalnej obróbce CNC. Istnieją trzy podstawowe rodzaje tych produktów: z ostrzami prostymi, przemiennie skośnymi i piłkowymi. Frezy tarczowe są najczęściej przeznaczone do obróbki rowków o niewielkiej głębokości.
4. Frez walcowy do aluminium - to specjalistyczny frez kształtowy do metalu, który stosuje się w procesie tak zwanego frezowania bocznego. Frezy walcowe dzielą się na dwa rodzaje: do obróbki zgrubnej i do wykańczania elementów. W tym drugim wariancie stosuje się rozwiązania ze znacznie większą liczbą ostrzy.
Podział ze względu na materiał wykonania
Właściwości użytkowe, którymi charakteryzuje się frez aluminium, są zależne również od jego materiału wykonania. Pod tym względem narzędzia frezujące dzielimy na:
1. Frezy ze stali szybkotnącej - pracują na mniejszych prędkościach skrawania, dzięki czemu idealnie nadają się do obróbki aluminium i wielu innych, miękkich materiałów. Za pomocą tego typu narzędzi można również wykonywać zaawansowane procesy frezowania kształtowego. Ich dodatkową zaletą jest duża odporność na wysokie obciążenia pracy.
2. Frezy z węglików spiekanych - to kolejna, bardzo dobrze znana grupa narzędzi. Węglik spiekany jest tworzywem bardzo często stosowanym w obróbce aluminium, aczkolwiek tylko wtedy, ma on strukturę drobnych ziaren. Frezy VHM o znacznie grubszej strukturze mogłyby zarysować a nawet uszkodzić powierzchnię obrabianego, miękkiego metalu. Wytrzymałość tego typu narzędzi jest niezaprzeczalna. Ostrza frezów składają się ze związków tytanu, chromu i wolframu.
3. Frezy diamentowe - to najczęściej spotykana forma frezów, wykorzystywanych w procesie obróbki powierzchni aluminiowych. Wykazują bardzo dużą trwałość i brak kruchości, dzięki czemu mogą pracować na bardzo dużych obciążeniach (często wywołanych zmienną prędkością pracy narzędzia). Ponadto frezy diamentowe nie ścierają się tak szybko, co ma ogromne znaczenie w kontekście ich wydajności i opłacalności stosowania. Pod tym względem należą one do grona najlepszych na rynku.
Jeśli zależy nam na efektywnej obróbce aluminium, warto postawić na opisane wyżej typy frezów. Oczywiście ostateczna decyzja co do zakupu wybranego modelu należy oczywiście do Klienta.
Podsumowanie
Frezy do aluminium to bardzo szeroka rodzina rozwiązań technologicznych, dopasowanych do różnych parametrów użytkowych obrabianych metali. Wybierając je, warto zwracać szczególną uwagę na dane katalogowe wybranego narzędzia, które są najlepszym odzwierciedleniem jego zastosowania i przeznaczenia.