Upamiętnienie mieszkańców Starego Lipowca i Aleksandrowa: Katarzyny Grochowicz, Anastazji, Romana i Franciszka Kusiaków, Katarzyny Rybak i Jana Zaręby zamordowanych przez Niemców 5 stycznia 1943 za pomoc Żydom odbyło się w czwartek, 8 października w Starym Lipowcu. Uroczystość odsłonięcia pomnika poprzedziła msza św. w miejscowej kaplicy.
W wydarzeniu wzięli udział m.in. wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Magdalena Gawin, wiceminister sprawiedliwości Marcin Romanowski, dyrektor Instytutu Pileckiego dr Wojciech Kozłowski, wicewojewoda lubelski Bolesław Gzik, wójt gminy Księżpol Jarosław Piskorski, wójt gminy Aleksandrów, radni, leśnicy, rodziny zamordowanych i mieszkańcy Starego Lipowca.
- Właśnie tutaj zginęło siedmiu mieszkańców wsi. Na kamieniu są wyryte ich nazwiska po to, żeby przetrwały na wieki, żeby pamięć o tych strasznych wydarzeniach nie zatarła się, żeby młode pokolenie wiedziało gdzie mieszka i jaką cenę mieszkańcy zapłacili za pomoc - mówiła prof. Magdalena Gawin, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego i dodała, że jako chrześcijanie jesteśmy zobowiązani do wybaczenia, ale nie wolno nam zapomnieć. - Zebraliśmy się tutaj, żeby powiedzieć, że pamiętamy i będziemy pamiętać - mówiła prof. Gawin.
- Dzisiejsza historia jest nie tylko momentem, w którym chcemy wspomnieć wszystkich zamordowanych, ale też pokazać szerszy obraz, w którym świat stworzony przez niemieckiego okupanta był światem, który karał za dobro. I to, że oni potrafili zachować ludzką twarz w świecie, który karał za to, to jest wielka wartość i za to jako społeczeństwo im dziękujemy - mówił dr Wojciech Kozłowski, dyrektor Instytutu Pileckiego.
Projekt “Zawołani po imieniu", zainicjowany przez wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Magdalenę Gawin, a realizowany przez Instytut Pileckiego poświęcony jest osobom narodowości polskiej zamordowanym za niesienie pomocy Żydom w czasie okupacji niemieckiej. Pamięć o tych, którzy wykazali się heroizmem w obliczu niemieckiego terroru, jest pielęgnowana we wspomnieniach rodzin, często jednak historie te nie są znane ogółowi społeczeństwa. Projekt powstał z potrzeby zaznaczenia w przestrzeni publicznej miejsc związanych z pomordowanymi. Instytut Pileckiego podejmuje starania, aby te lokalne doświadczenia stały się częścią powszechnej świadomości historycznej.