O tym, że na terenie gminy Łukowa ma powstać muzeum poświęcone partyzantom informowaliśmy już w 2018 roku, w artykule pt. W Łukowej powstanie muzeum poświęcone partyzantom?.
W tym tygodniu, w Starostwie Powiatowym w Biłgoraju odbyło się spotkanie, podczas któego przyjęto założeni do koncepcji budowy tego miejsca. Jak poinformował Jarosław Bury, zaproponowane zostały dwa warianty. Pierwszy związany jest z przebudową i rozbudową budynku dawnej szkoły wraz z zagospodarowaniem terenu, drugi zakłada jedynie przebudowę szkoły wraz z zagospodarowaniem terenu wokół. Zaproponowane warianty zostały przyjęte, a decyzja wyboru jednego z nich zostanie rozstrzygnięta na etapie projektowania.
-Na budowę muzeum w Osuchach z Rządowego Funduszu Inicjatyw Lokalnych otrzymaliśmy 2,2 mln zł wsparcia. Będzie to filia Muzeum Ziemi Biłgorajskiej w Biłgoraju. Inwestycja ma charakter ponadlokalny. W Osuchach odbyła się niezwykle ważna i dramatyczna bitwa, która była punktem kulminacyjnym niemieckiej akcji przeciwpartyzanckiej “Sturmwind II". Naprzeciw niemieckiemu okupantowi, który pod Osuchy zadysponował trzydzieści tysięcy żołnierzy wspieranych przez lotnictwo i artylerię stanęło tysiąc dwustu żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego. Jest tam także największy cmentarz partyzancki w Europie. I od lat były czynione starania przez wiele osób, w tym samorząd gminy Łukowa, panią dyrektor GOK w Łukowej Wiesławę Kubów, ale i przez działaczy społecznych skupionych w Stowarzyszeniu "Osuchy 1944", by naszych bohaterów i to miejsce godnie upamiętnić. Teraz jest to realizowane. Dziś zatwierdzone założenia pozwolą nam rozpisać przetarg na koncepcję i realizować to zadanie. Muzeum ma powstać do końca 2022 roku - informuje Andrzej Szarlip.
- Osuchy są bardzo mocno wpisane w naszą historię. Dzięki bardzo dobrej współpracy z wójtem gminy Łukowa i Radą Gminy Łukowa udało się samorządowi powiatowemu pozyskać dawną szkołę w Osuchach. To budynek z lat 20. XX wieku - mówi poseł Strzałka.
Dyrektor łukowskiego GOK Wiesława Kubów podkreśla natomiast, że jest to budynek, zbudowany wysiłkiem mieszkańców Osuch. - Dla nas jest szczególnie ważny, w nim przetrzymywani, przesłuchiwani i torturowani byli partyzanci. W latach 30. XX wieku, związek Strzelecki "Strzelec", działający w Osuchach wybudował pomnik niepodległości. W budynku tej szkoły uczono patriotyzmu, poświęcenia dla Ojczyzny i historii. I to wszystko, w okresie II wojny światowej zaowocowało tym, że każdy, kto tylko mógł, wraz z mieszkańcami tej części gminy sięgnął po broń i walczył z okupantem niemieckim - wyjaśnia dyrektor Kubów.
W ramach projektu powstać ma nowoczesne, na miarę XXI wieku muzeum, które w sposób przystępny, atrakcyjny i ciekawy, będzie umożliwiało zwiedzającym zapoznanie się z historią tego miejsca, historią Bitwy pod Osuchami i działalnością partyzantów polskich na tym terenie. Koncepcja zakłada więc skupienie się na modernizacji samego budynku wraz z jego rozbudową. Powstać mają sale wystawiennicze, konferencyjne i miejsca do pracy naukowej. Zagospodarowany ma być także teren przyległy z zachowaniem obecnej przyrody. Powstać ma także pole namiotowe, miejsca parkingowe dla autokarów czy kamperów oraz stanica harcerska. -Chcemy, by z jednej strony było to miejsce przypominające i propagujące historię Osuch, ale także by podczas uroczystości czerwcowych miejsce swoje znaleźli harcerze, grupy rekonstrukcyjne, czy turyści - wylicza Beata Strzałka.
- Zrealizowanie tego zadania będzie impulsem do promocji regionu, nawiązaniu partnerstw oraz rozwoju usług komplementarnych. Przedsięwzięcie uwzględnia zagospodarowanie terenu. W ramach darowizny udało nam się pozyskać od gminy Łukowa nieruchomości w Osuchach, a pozyskane środki przeznaczymy na przebudowę budynku na potrzeby muzeum. To realizacja naszych zapewnień, które złożyliśmy wspólnie z poseł Beatą Strzałką i wicemarszałkiem Michałem Mulawą mieszkańcom naszego powiatu - mówi starosta Andrzej Szarlip i dodaje: -Budowa tego muzeum i podtrzymywanie pamięci oraz edukacja młodych pokoleń to nasz obowiązek i powinność wobec naszych przodków, którzy złożyli największą ofiarę na ołtarzu Ojczyzny, walcząc o jej wolność i suwerenność.
Jak informuje wójt Stanisław Kozyra, gminy Łukowa nie byłoby stać na to, by samodzielnie takie zadanie udźwignąć. -Zostało to włączone w struktury Muzeum Ziemi Biłgorajskiej, jest to podmiot, który merytorycznie przygotowany jest do realizacji tego zadania. Po zatwierdzeniu koncepcji czas przystąpić do robót projektowych, do zlecenia opracowania dokumentacji technicznej, a po uzyskaniu pozwoleń na budowę przystąpić do realizacji. Inwestorem jest powiat biłgorajski. Wierzę, że w Osuchach powstanie centrum zarówno dydaktyczne, jak i centrum spotkań reprezentujące szeroki aspekt działalności partyzanckiej na tym terenie - mówi wójt Kozyra. Kamil Kopera, wiceprezes Stowarzyszenia "Osuchy 1944": -Będzie to upamiętnienie tego, co działo się na tym terenie, co działo się na Zamojszczyźnie, opowieść o tym, jak Polacy bronili się przed niemiecką okupacją. Będzie to również opowieść o tym, jak wyglądało życie ludzi, którzy sprzeciwiali się niemieckiej okupacji, wzięli broń w swoje ręce i rozpoczęli działania przeciwko niemieckim siłom policyjnym, przeciwko aparatowi cywilnemu okupanta. Ale przede wszystkim - tak jak tutaj pod Osuchami - jak wyglądała walka z regularnymi oddziałami niemieckimi.