Wynikają z nowelizacji ustawy zasiłkowej z 24 czerwca 2021 r. Nowe przepisy wejdą w życie 1 stycznia 2022 roku.
Zasiłek mimo spóźnienia ze składkami
Jedna ze zmian dotyczy prawa do zasiłku chorobowego dla osób objętych dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym, czyli między innymi prowadzących działalność gospodarczą i osób z nimi współpracujących. Ubezpieczenie to nie będzie już ustawało na skutek nieterminowego opłacenia składek. Przedsiębiorcy będą mogli otrzymać świadczenia z ubezpieczenia chorobowego również w przypadku opłacenia składek po terminie. Corocznie ZUS otrzymywał ponad 150 tys. wniosków o przywrócenie terminu płatności składek od przedsiębiorców, którzy spóźnili się z ich opłaceniem, a chcieli zachować prawo do zasiłku. Od nowego roku takie wnioski nie będą już potrzebne.
Jest też dobra wiadomość dla firm z zadłużeniem składkowym. Jeśli przedsiębiorca stanie się niezdolny do pracy w czasie, gdy będzie mieć zaległości z tytułu składek wyższe niż 1 proc. minimalnego wynagrodzenia, będzie mógł otrzymać zasiłek po spłacie zadłużenia. Ważne by spłata nastąpiła najpóźniej w ciągu 6 miesięcy od powstania prawa do świadczenia. Przeszkodą w wypłacie zasiłku nie będzie natomiast zadłużenie wynoszące maksymalnie 1 proc. minimalnego wynagrodzenia. To zasady analogiczne jak w przypadku świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego.
Zmiany w wysokości zasiłku
Zasiłek chorobowy za czas pobytu w szpitalu będzie wyliczany na korzystniejszych zasadach. Obecnie jest niższy od standardowej stawki procentowej i wynosi co do zasady 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku (średniej z wynagrodzeń z ostatnich 12 miesięcy). Od nowego roku miesięczny zasiłek chorobowy będzie przysługiwał w wysokości 80 proc. bez względu na to, czy dotyczy osoby hospitalizowanej czy przebywającej w domu.
Zgodnie z kolejną zmianą od 2022 roku podstawę wymiaru zasiłku trzeba będzie obliczać na nowo, jeżeli między okresami pobierania zasiłków (bez względu na ich rodzaj) była przerwa wynosząca co najmniej 1 miesiąc kalendarzowy. Dotychczas w przepisach była mowa o przerwie wynoszącej co najmniej 3 miesiące kalendarzowe.
Korekty okresu zasiłkowego
Tzw. okres zasiłkowy wynosi standardowo 182 dni i określa łączny czas, przez który można pobierać zasiłek chorobowy. Do tego samego okresu zasiłkowego wlicza się wszystkie zwolnienia lekarskie, między którymi nie ma przerw. Sumuje się też okresy zwolnień, które dotyczą tych samych chorób, gdy przerwa między nimi wynosi do 60 dni. Od stycznia nie będzie mieć znaczenia, jaka choroba była powodem niezdolności do pracy przed i po takiej przerwie. Nawet jeśli to będą to różne choroby, zwolnienia trzeba będzie sumować.
Wyjątkiem od tej zasady ma być niezdolność do pracy przypadająca na czas ciąży. Do okresu zasiłkowego nie będzie się wliczać okresów niezdolności do pracy przypadających przed przerwą, jeżeli po przerwie niezdolność do pracy wystąpiła w trakcie ciąży.
Zasiłek po zakończeniu pracy
Według nowych przepisów po ustaniu zatrudnienia będzie można pobierać zasiłek chorobowy do 91 dni. Ta zasada nie będzie dotyczyła m.in. osób chorych na gruźlicę lub niezdolnych do pracy w okresie ciąży.
ZUS przypomina, że osoba, której wyczerpał się okres zasiłku, będzie mogła wystąpić o świadczenie rehabilitacyjne na dotychczasowych zasadach. Przysługuje ono maksymalnie przez 12 miesięcy osobie, która dalej choruje, jednak rokuje odzyskanie zdolności do pracy w wyniku dalszego leczenia lub rehabilitacji.
Macierzyński w razie śmierci pracodawcy
Prawo do zasiłku macierzyńskiego uzyskają od stycznia kobiety, które urodziły dziecko po ustaniu zatrudnienia, jeśli ubezpieczenie zakończyło się w czasie ciąży z powodu śmierci pracodawcy. Dotychczas nie miały w takiej sytuacji prawa do zasiłku.
Jeśli ubezpieczona była zatrudniona na umowę o pracę i ta umowa wygasła z powodu śmierci pracodawcy, to do dnia porodu kobieta będzie otrzymywać zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.
To znaczy, że kobiety w ciąży, które stracą umowę w związku ze śmiercią pracodawcy, będą zabezpieczone tak samo jak te, których pracodawca uległ likwidacji lub upadłości.