Prawo do dziedziczenia po zmarłym rodzicu
Spadek przypada najbliższym krewnym zmarłego - tak zasadniczo wygląda to w polskim prawie. W przypadku człowieka, który miał małżonka i dzieci, to właśnie oni w pierwszej kolejności mają prawo do pozostałego majątku. Mówi o tym art. 931 Kodeksu cywilnego:
"§ 1. W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.
§ 2. Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych". W skład spadku po śmierci rodzica wchodzi jego majątek osobisty, jeżeli go posiadał, oraz połowa udziału we wspólnym majątku małżeńskim.
Postępowanie spadkowe po śmierci osoby prowadzi do uzyskania potwierdzenia dziedziczenia. Są dwa sposoby na przeprowadzenie tego postępowania. Pierwszy z nich to sprawa sądowa, a drugi - spotkanie z notariuszem. U tego drugiego sprawa załatwiana jest od ręki, jednak wiąże się z koniecznością obecności wszystkich spadkobierców i wyższym kosztem.
Polecamy artykuł https://www.spadek.info/spadek_po_smierci_jednego_z_rodzicow,40,p.html
Sądowe postępowanie spadkowe
Po śmierci rodzica, zwłaszcza jeśli spadkobierców jest sporo albo nie każdy jest znany, warto przeprowadzić postępowanie spadkowe przed sądem. Aby je zainicjować, należy złożyć do sądu właściwego dla ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy wniosek o stwierdzenie nabycia spadku. Wniosek musi mieć odpowiedni tytuł, budowę, zawartość i treść. Konieczne są też załączniki związane z dokumentacją.
Sąd finalnie wydaje postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, w którym ustala udziały spadkobierców. Trzeba jednak pamiętać, że to nie jest jeszcze podział spadku. Do niego przystępuje się osobno. Po postanowieniu sądu trzeba zgłosić nabycie majątku do urzędu skarbowego. Otrzymanie spadku jest bowiem wzbogaceniem dla podatnika.
Potwierdzenie dziedziczenia u notariusza
Inną opcją jest postępowanie u notariusza. Warto zdecydować się na nie wtedy, gdy wszyscy spadkobiercy są znani i mogą pojawić się w kancelarii notarialnej. Urzędnik (notariusz) sprawnie i szybko przeprowadzi procedurę i sporządzi akt poświadczenia dziedziczenia. Należy jednak wcześniej dowiedzieć się, jakie dokumenty będą potrzebne. W akcie notariusz zapisze wszystkich spadkobierców po zmarłym rodzicu i określi ich udziały w masie spadkowej.
Trzeba jednak pamiętać, że koszt tej procedury jest wyższy niż w sądzie. W dużej mierze jest zależny od liczby osób biorących udział w postępowaniu, a także od zakresu działań notariusza. Musimy liczyć się z wydatkiem co najmniej kilkuset złotych.
Podatek od spadków i darowizn i zwolnienie
Spadkobiercy, którzy są dziećmi lub małżonkiem zmarłego rodzica, mogą skorzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn. Mówi o nim art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Koniecznym do uzyskania zwolnienia warunkiem jest jednak zgłoszenie przez spadkobierców faktu dziedziczenia do 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia orzeczenia stwierdzającego nabycie spadku. Dzięki tej formalności nie będzie trzeba zapłacić podatku.
Źródło: Porady spadkowe