Najprościej pojęcie alkoholizmu można zdefiniować jako okresowe spożywanie alkoholu, które ma na celu zaspokojenie głodu bądź uniknięcia złego samopoczucia, które wynika z jego odstawienia. U osoby uzależnionej chęć sięgnięcia po napoje procentowe jest tak silna, że dominuje nad innymi zachowaniami, które jeszcze do niedawna były ważniejsze. Światowa Organizacja Zdrowia uznała to uzależnienie za chorobę przewlekłą, która postępuje, a jej proces jest nieodwracalny. Co więcej, nieleczona prowadzi do śmierci.
Początkowo pojawiają się objawy ostrzegawcze, które przechodzą w poszczególne fazy wraz ze specyficznym obrazem funkcjonowania. Głównym symptomem jest utrata kontroli nad ilością wypijanych trunków oraz ciągła potrzeba ich konsumpcji. Istotą tej choroby jest fizyczne i psychiczne uzależnienie od alkoholu. Nie ma możliwości całkowitego wyleczenia, jednak można ją zatrzymać. Nadużywanie alkoholu wpływa zarówno na chorego, jak i jego otoczenie. Przyczynia się także do pogorszenia relacji z bliskimi, spadku sytuacji finansowej i społecznej. Regularne spożywanie procentowych trunków powoduje otępienie, problemy z koncentracją i logicznym myśleniem, wzrasta agresja, zobojętnienie na ważne kwestie dotyczące najbliższego otoczenia, brak kontroli nad własnym życiem. Dodatkowo przyczynia się do występowania szeregu chorób, np. nowotworów, marskości wątroby oraz zaburzeń prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Oddziałuje również na psychikę uzależnionego.
Wyróżnia się trzy mechanizmy uzależnienia od alkoholu:
Skuteczność leczenia i pozostanie w abstynencji, jest zależne od samego uzależnionego. To właśnie on musi podjąć wewnętrzną, samodzielną i przemyślaną decyzję o udaniu się na terapię. Najczęściej przełomowym momentem w życiu takiej osoby jest osiągnięcie tzw. dna. Dla każdego może to oznaczać coś innego. Dla jednych będzie to np. utrata zdrowia czy pracy, dla drugich groźba rozwodu lub rozpad rodziny. Przeżycie bolesnych doświadczeń, które wstrząsną alkoholikiem, przyczyniają się do zmiany toku jego myślenia i nastawienia się na odmianę swojego postępowania. Próby zmuszania osoby uzależnionej do podjęcia leczenia zazwyczaj kończą się niepowodzeniem, nawet jeśli alkoholik pójdzie na terapię wbrew własnej woli, to istnieje duże ryzyko szybkiego powrotu do picia. Właśnie dlatego tak ważne jest, aby to osoba chora zdecydowała się zerwać z nałogiem.
Pomoc wykwalifikowanych specjalistów z Ośrodka FreeDom, którzy zajmują się m.in. leczeniem alkoholizmu krakowian, znacząco przyczynia się do skuteczności terapii, jednak bardzo ważna jest samodzielnie podjęta decyzja o leczeniu.