Pełna wersja

Wiwat maj, trzeci maj!

2023-05-03 13:52

232 lata temu uchwaÅ‚o KonstytucjÄ™ 3 Maja - niezwykle ważny dokument, w którym upatrywano ratunku dla chylÄ…cej siÄ™ ku upadkowi Rzeczypospolitej. DziÅ›, w rocznicÄ™ tych wydarzeÅ„ Å›wiÄ™towano także w BiÅ‚goraju. Odprawiona zostaÅ‚a msza Å›w., a przy pomniku na Placu WolnoÅ›ci zÅ‚ożono wiÄ…zanki kwiatów. Wieczorem zaplanowano też koncert w BCK.

W 232 rocznicę uchwalenia pierwszej w Europie i drugiej na świecie konstytucji władze miasta, powiatu i gminy Biłgoraj zaprosiły na uroczystości upamietniające to niezwykłe wydarzenie. Rozpoczęły się one mszą św. odprawioną w kościele pw. Trójcy Świętej i Wniebowzięcia NMP w Biłgoraju. Następnie uczestnicy, wspólnie z przeszli na plac przed Urzędem Miasta, gdzie złożono wiązanki kwiatów przy Pomniku Jubileuszowym.

Historię uchwalenia drugiej na świecie konstytucji przypomniał dr Adam Balicki.

- W tym dokumencie widziano ratunek dla chylącej się ku upadkowi Rzeczypospolitej. Sama konstytucja nie była rozległym dokumentem, aktem normatywnym. Składała się z wprowadzenia, preambuły i 11 artykułów. Król Stanisław August Poniatowski była nazywany w tym dokumencie księciem Ziemi Czernichowskiej, Smoleńskiej, Kijowskiej, czyli ziem, które utraciliśmy w 1667r. Konstytucja nie wspominała o unii polsko - litewskiej z 1569r. de facto znosząc ją, ale nie dlatego, by rozplać separatyzm ze strony Korony, ale dlatego, że konstytucja wychodziła z założenia, iż ziemie Rzeczypospolitej stanowią jedność, nawet te, które przejściowo od niej odpadły - opowiadał dr Balicki.

Cztery pierwsze artykuły konstytucji dotyczyły ustroju społecznego. Zgodnie z nimi religia katolicka pozostawała religią państwową, szlachta utrzymywała pierwszoplanową rolę w życiu społeczeństwa polskiego, utrzymywała uzyskane przywileje. Do konstytucji włączone zostało prawo o miastach, na mocy którego mieszczanie uzyskali prawa polityczne, dostęp do urzędów i godności państwowych i kościelnych. Jak również możliwość nobilitacji. Konstytucja brała również pod opiekę prawa chłopów. Kolejne artykuły dotyczyły ustroju politycznego. Wprowadzono w Polsce monteskiuszowski trójpodział władzy, dzieląc ja na władzę ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą.

Podziękowania za udział w środowym wydarzeniu złożył burmistrz Janusz Rosłan, zaprosił też na Koncert Majowy, który rozpocznie się o godz. 17 w Biłgorajskim Centrum Kultury.

red.