Gazeta Biłgorajska - W jaki sposób oblicza się nowe emerytury?
Agnieszka Mojak - Wysokość emerytury przyznawanej osobom urodzonym po 31.12.1948 r. stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy jej obliczenia przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego.
Podstawę obliczenia emerytury stanowi natomiast kwota składek na ubezpieczenie emerytalne z uwzględnieniem ich waloryzacji, zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego.
Wiek ubezpieczonego w dniu przejścia na emeryturę wyraża się w ukończonych latach i miesiącach, a średnie dalsze trwanie życia ustala się wspólnie dla mężczyzn i kobiet na podstawie tablic średniego dalszego trwania życia.
- Jakie są warunki nabycia prawa do emerytur dla osób urodzonych po 31.12.1948 r.?
- Podstawowym warunkiem nabycia prawa do emerytury dla osób urodzonych po 31.12.1948 r. jest ukończenie powszechnego wieku emerytalnego, jakim jest dla kobiet 60 lat a dla mężczyzn 65 lat oraz posiadanie jakiegokolwiek okresu ubezpieczenia.
Ustalenie uprawnień do emerytury nie jest uzależnione od wymiaru przebytych okresów składkowych i nie składkowych.
- Czy dla wszystkich urodzonych po 31.12.1948 r. sposób obliczania emerytury jest taki sam?
- Dla ubezpieczonych, którzy wiek emerytalny osiągną w latach 2009 - 2013 wysokość emerytury można ustalić w sposób mieszany tj. w części po "staremu" według dotychczasowych zasad, a w części po "nowemu" tj. według zreformowanych zasad. Warunkiem ustalenia wysokości emerytury w sposób mieszany jest nieprzystąpienie do otwartego funduszu emerytalnego oraz w przypadku osób mających ustalone prawo do emerytury przyznanej na dotychczasowych zasadach - nie pobranie jej choćby za jeden miesiąc.
- Jak kształtują się proporcje emerytury obliczonej w sposób mieszany?
- Proporcje wyliczenia emerytury ustalonej w sposób mieszany zależą od roku, w którym wnioskodawca ukończy wiek emerytalny. Emerytura w mieszanej wysokości wynosi np, dla osoby, która osiągnie wiek emerytalny w roku 2010 r. - 70 proc. emerytury obliczonej wg starych zasad i 30 proc. wg nowych zasad. Dla osoby, która wiek emerytalny osiągnie w 2011 r. - 55 proc. emerytury obliczonej wg starych zasad i 45 proc. emerytury obliczonej po nowemu.
Dla osób, które osiągną wiek emerytalny w 2014 r. emerytury będą obliczane w całości po nowemu.
- Czy na sposób wyliczenia mieszanej emerytury ma wpływ data złożenia wniosku?
- Dla zastosowania proporcji wyliczenia tej emerytury nie ma znaczenia data zgłoszenia wniosku o świadczenie, a rok ukończenia wieku. Data zgłoszenia wniosku może mieć natomiast znaczenie dla obliczenia części wysokości emerytury według dotychczasowych zasad, tj. w myśl art. 53 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych np. przy ustalaniu podstawy wymiaru emerytury, kwoty bazowej przyjmowanej do obliczenia tej emerytury lub części socjalnej emerytury.
- Nowe emerytury podlegają podwyższeniu do kwoty świadczenia najniższego?
- Tak, emerytury przyznane osobom urodzonym po 31.12.1948 r. podlegają podwyższeniu do kwot świadczenia najniższego pod warunkiem, że ubezpieczony udowodni okresy składkowe i nie składkowe w wymiarze wynoszącym co najmniej 20 lat w przypadku kobiety i 25 lat w przypadku mężczyzny.
- Czy osoby urodzone przed 01.01.1949 r. mają możliwość wyliczenia emerytury według nowych zasad?
- Ubezpieczonym urodzonym przed 01.01.1949 r. wysokość emerytury może zostać wyliczona według nowych zasad, jeżeli łącznie spełniają następujące warunki: osiągnęli wiek emerytalny 60 lat kobieta i 65 mężczyzna; udowodnili okres składkowy i nie składkowy wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn; kontynuowali ubezpieczenie emerytalne i rentowe po osiągnięciu wieku emerytalnego, przy czym spełnienie tego warunku bada się na dzień zgłoszenia wniosku, oraz wystąpili z wnioskiem o emeryturę po raz pierwszy po dniu 31 grudnia 2008 r.
- Czy osoby urodzone po 31.12.1948 r. mają możliwość przejścia na emeryturę w obniżonym wieku z uwagi na pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze?
- Tak, ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z 17.12.1998 r. przewidziała możliwość przejścia na emeryturę w wieku niższym niż 60 lat kobieta i 65 lat mężczyzna. Możliwość ta dotyczy osób zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Osoby takie mogą przejść na emeryturę po osiągnięciu obniżonego wieku emerytalnego tj. 55 lat kobieta i 60 lat mężczyzna, jeśli na dzień 01.01.1999 r. udowodnią 20-letni dla kobiety i 25-letni dla mężczyzny okres składkowy i nie składkowy, w tym co najmniej 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze i nie przystąpiły do otwartego funduszu emerytalnego oraz rozwiązały stosunek pracy, o ile są pracownikami.
- Jakie warunki muszą być spełnione, aby uznać określoną pracę za pracę w szczególnych warunkach?
- Zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, dla uznania określonej pracy za pracę wykonywaną w szczególnych warunkach dającą podstawę do przyznania emerytury w wieku obniżonym muszą być spełnione jednocześnie następujące warunki: rodzaj wykonywanej pracy musi być wymieniony w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r.; praca musi być wykonywana na stanowiskach, które wymienione są w wydanych przez właściwych ministrów zarządzeniach resortowych, oraz praca musi być wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.
Dziękuję za rozmowę
Ewa Nizio