Z informacji przekazanych przez Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Lublinie wynika, że "Grupa Eksploratorzy" przy Tarnogrodzkim Towarzystwie Regionalnym, kierowana przez Janusza Szabata i Piotra Magocha, podczas prowadzenia poszukiwań wiosną bieżącego roku, na gruntach miejscowości Księżpol (realizowanych oczywiście na podstawie pozwolenia konserwatorskiego), dokonała odkrycia na kilku polach ornych bardzo dużej ilości metalowych zabytków archeologicznych, w miejscu gdzie dotychczas nie było znanych stanowisk archeologicznych.
- Zaskakująca jest bardzo duża ilość tych znalezisk, skoncentrowana na obszarze około 4-5 hektarów. Wszystkie znaleziska zabytków metalowych posiadają lokalizację GPS, o co zadbali poszukiwacze. Można zatem będzie wrócić w konkretne miejsce i przeprowadzić badania wykopaliskowe - informuje Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Lublinie.
Odkrycie zostało natychmiast zgłoszone przez poszukiwaczy do WUOZ w Lublinie Delegatura w Zamościu, a jego pracownicy dokonali oględzin terenowych tego miejsca.
W trakcie oględzin nie natrafiono na nowe zabytki metalowe, ale z powierzchni pól zebrano kilka drobnych narzędzi krzemiennych (trudno określić ich przynależność chronologiczną i kulturową) oraz kilkadziesiąt fragmentów ceramiki naczyniowej, wśród której dominowały ułamki naczyń kultury wielbarskiej z okresu rzymskiego (61 fragmentów) - tak uważa dr Barbara Niezabitowska-Wiśniewska z Instytutu Archeologii UMCS w Lublinie, 1 fragm. ceramiki z okresu wczesnego średniowiecza (X-XIII w.), 11 fragmentów ceramiki datowanej na tzw. okres staropolski (XVI-XVIII w.) oraz 14 fragmentów ceramiki datowanej na okres nowożytny (XIX-XX w.).
Ceramika potwierdza też datowanie zabytków metalowych, wśród których są monety, fibule, noże i różnego rodzaju narzędzia.
- Mamy więc do czynienie z nowym dotychczas nieznanym stanowiskiem archeologicznym, bardzo wartościowym pod względem naukowym i konserwatorskim, zawierającym zespół zabytków archeologicznych, które bardzo rzadko występują w takich ilościach - informuje Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Lublinie.
Podczas poszukiwań odkryto denary rzymskie i ich podróbki:
1. Srebrny denar Antoniusa Piusa - wybity w latach 138-161
2. Srebrny denar Antoniusa Piusa - wybity w latach 138-161
3. Srebrny denar Faustyny Młodszej (żony Antoniusa Piusa) - wybity w 141 r.
4. Srebrny denar Antoniusa Piusa - wybity w latach 138-161
5. Srebrny denar Marka Aureliusza - wybity w 174 r.
6. Falsyfikat srebrnego denara rzymskiego, podróbka wykonana przez Gotów z kultury wielbarskiej - bardzo słabo czytelny
7. Falsyfikat srebrnego denara rzymskiego Antoniusa Piusa wybijanego w Rzymie w latach 138-161, podróbka wykonana przez Gotów z kultury wielbarskiej - słabo czytelny awers z podobizną cesarza i naśladownictwem napisu
8. Srebrny denar rzymski Antoniusa Piusa (moneta triumfalna) wybijana w Rzymie w latach 146-152, część monety celowo odcięta prawdopodobnie podczas wymiany handlowej
9. Fragment srebrnego denara Herenii Etruskiej, żony Trajana Decjusza, wybijany w latach 249-251. Zachowane ok. 1/4 monety, odcięte celowo od całości zapewne w trakcie transakcji handlowej . Jest to dość rzadka moneta ze względu na jej podwójną wielkość w stosunku do typowego denara.
Wyszczególnione wyżej monety zostały przekazane przez poszukiwaczy do WUOZ Lublin Delegatura w Zamościu. Analizy denarów dokonał dr Jacek Feduszka z Muzeum Zamojskiego w Zamościu. Odkryte zabytki zostaną wkrótce przekazane do Muzeum w Biłgoraju.