ZUS prowadzi kontrole wśród osób, którym sam wypłaca świadczenia, a także na wniosek zainteresowanych pracodawców. Pracodawcy zatrudniający powyżej 20 osób mają prawną możliwość kontrolowania zwolnień lekarskich swoich pracowników.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Biłgoraju w 2013 r. przeprowadził 1 701 kontroli prawidłowości wykorzystania zwolnień lekarskich od pracy i świadczeń rehabilitacyjnych. W wyniku przeprowadzonych kontroli Oddział wydał ogółem 117 decyzji pozbawiających ubezpieczonych prawa do świadczeń na kwotę brutto 132 877,87zł., za łączną liczbę dni 2 698. W 2012 roku w wyniku tych kontroli prawa do zasiłków chorobowych i świadczeń rehabilitacyjnych pozbawiono 46 ubezpieczonych.
Lekarze orzecznicy ZUS przeprowadzili 5 795 kontroli zwolnień lekarskich. W efekcie tych kontroli Oddział wstrzymał dalszą wypłatę zasiłku chorobowego 344 osobom. Dla porównania w 2012 roku wstrzymał dalszą wypłatę zasiłku chorobowego 94 osobom.
Wstrzymane wypłaty w 2013 roku objęły 2 501 dni. Natomiast łączna kwota wstrzymanych świadczeń wyniosła 130 923,07 zł.
Każda osoba ubezpieczona, której należy się świadczenie z tytułu czasowej niezdolności do pracy, zobowiązana jest dostarczyć odpowiednie zaświadczenie w terminie do 7 dni od daty jego otrzymania. W przypadku gdy nie dopełni tego obowiązku, jej zasiłek chorobowy lub opiekuńczy zostaje zmniejszony o 25 proc. i w takiej wysokości jest wypłacany od 8 dnia orzeczonej niezdolności do pracy do dnia dostarczenia zaświadczenia. Jeśli zdarzy się, że podczas kontroli nie ma nas w domu, trzeba złożyć wyjaśniena w ZUS, a specjalna komisja uzna, czy nasze wyjaśnienia są wiarygodne. Chyba, że mamy zwolnienie lekarskie z adnotacją, że możemy chodzić.