Pełna wersja

Tajne nauczanie w czasach wojny

2014-11-28 20:47

W tym roku mija 75 lat od powstania Tajnej Organizacji Nauczycielska (TON). Z tej okazji emerytowani nauczyciele skupieni w Sekcji Emerytów i Rencistów ZNP w BiÅ‚goraju postanowili zorganizować spotkanie edukacyjne. O ciekawej historii, dotyczÄ…cej powiatu biÅ‚gorajskiego, opowiadaÅ‚ Marek Szubiak.

Emerytowani nauczyciele skupieni w Sekcji Emerytów i Rencistów ZNP w Biłgoraju regularnie organizują spotkania edukacyjne, biorą też udział w różnego rodzaju wydarzeniach kulturalnych.

W środę, 26 listopada, spotkali się w Klubie Seniora, by zapoznać się z historią Tajnej Organizacji Nauczania, od powstania której w bieżącym roku mija 75 lat.

Informacje dotyczące powiatu biłgorajskiego przekazał uczestnikom spotkania Kazimierz Szubiak. - W Biłgoraju w okresie okupacji istniała jedna szkoła, do której uczęszczało w roku szkolnym 1942/43 - 590 uczniów. Szkoła była rozlokowana w kilku domach prywatnych, gdyż budynek szkolny był zajęty przez instytucje niemieckie. Nauka przebiegała w bardzo trudnych warunkach lokalowych. Brakowało podręczników, zeszytów, piór, atramentu, ołówków i pomocy naukowych - opowiadał Kazimierz Szubiak i zaznaczył: - Nauczyciele wykazywali wiele umiejętności i wysiłku, aby w tak trudnych warunkach przemycić wiedzę z historii, geografii, czy literatury na lekcjach z innych przedmiotów. Część dzieci korzystała z tzw. tajnych kompletów, gdzie w małych grupkach zdobywała wiedzę z przedmiotów zakazanych.

Prelegent dodał, że uczniami na kompletach tajnego nauczania od 1 grudnia 1939r. do 26 czerwca 1944r. byli m.in.: Stafan Balicki, Irena Brodowska, Henryk Chrząstowski, Maria Czarnecka, Edward Małecki, Jerzy Kulik, Jerzy Markiewicz, Edmund Szubiak, Zofia Urbańska-Turczyńska, Barbara Piętak-Hułąs, Danuta Mikulska-Szubiak, czy Kazimierz Pająk.

- Zajęcia szkolne z zachowaniem zasad ścisłej konspiracji odbywały się w piętnastu prywatnych mieszkaniach w różnych miejscach Biłgoraja. Przez tajne komplety przewinęło się ok. 300 uczniów. Świadectwo tzw. małej matury otrzymało 92 uczniów. Egzamin dojrzałości przeprowadzono w Biłgoraju i Radzięcinie, złożyło go 37 uczniów - podsumował Szubiak.

Słuchając o przeszłości seniorzy już mieli plany na przyszłość. W najbliższym czasie członkowie sekcji chcą wziąć udział we wspólnym kolędowaniu i w akcji charytatywnej Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Zorganizują też spotkanie po hasłem "Poznajemy swoją Ojcowiznę".

red.