REKLAMA
Pełna wersja
SZARAJÓWKA
2023.12.01 08:34 | aktualizacja: 2023.12.01 08:36

Znalezisko sprzed 4 tys. lat w powiecie

Tym razem do zamojskiej delegatury WUOZ Lublin trafiły znaleziska dwóch zabytków archeologicznych: siekierki krzemiennej z Szarajówki oraz fragmentu toporka kamiennego z Dereźni Solskiej. Oba zabytki archeologiczne były konsultowane z prof. dr hab. Jerzym Liberą z Instytutu Archeologii UMCS w Lublinie, w celu określenia ich chronologii, typologii i przynależności kulturowej.
Znalezisko sprzed 4 tys. lat w powiecie

Siekierka krzemienna z Szarajówki (fot. nr 1, 2 i 3) została przekazana przez Mariusza Buczko, który aktualnie mieszka w Gliwicach. W czasie pobytu w domu rodzinnym w Chmielku, otrzymał od babci siekierkę krzemienną, aby przekazać ją do Muzeum w Biłgoraju. Siekierka - wg relacji - została znaleziona prze babcię ponad 50 lat temu, na polach wsi Szarajówka.

Oględziny zabytku wskazują, że jest to czworościenna siekiera wykonana z krzemienia wołyńskiego, posiadającego szarą barwę z różnymi jej odcieniami, o powierzchni już nieco spatynowanej i przybierającej odcień brązowawy, co sprawia wrażenie, że jest to krzemień pasiasty. Wszystkie powierzchnie siekiery są bardzo starannie wygładzone. Długość siekiery wynosi ok. 11 cm, jej maksymalną grubość można ocenić na 1,4 cm, natomiast szerokość łukowatego ostrza dochodzi do ok. 3,6 cm. W obrysie płaszczyznowym posiada zarys trapezowaty, w przekroju podłużnym jest lekko klinowata, a poprzecznym prostokątna.

Z analizy porównawczej typologii siekier wynika, że jest to narzędzie wykonane przez schyłkowo-neolityczną ludność kultury amfor kulistych, w trzeciej fazie rozwojowej tej kultury i może być datowane na połowę 3 tysiąclecia przed naszą erą, czyli na ok. 2600-2400 lat p.n.e.

Znaleziska siekier kultury amfor kulistych na terenie naszego województwa są bardzo rzadkie. Generalnie pochodzą z obiektów grobowych, a niekiedy są typowymi znaleziskami luźnymi, nie powiązanymi z żadnymi obiektami. Odkrywane były przeważnie we wschodniej części naszego województwa oraz na terenie Wołynia i Podola w Ukrainie. Pojawienie się tego typu zabytków w okolicach Biłgoraja jest pewną sensacją, pozwalającą sądzić, że ludność kultury amfor kulistych penetrowała znacznie większe obszary niż sądziliśmy dotychczas.

Drugie znalezisko (fot. nr 4, 5, 6) to częściowo zachowany nietypowy toporek kamienny z Dereźni Solskiej. Został znaleziony przez Michała Kańkowskiego na własnym polu i przekazany do urzędu konserwatorskiego w Zamościu.

Zachowana długość toporka to 7,3 cm. Pierwotnie był znacznie większy i mógł sięgać do 12-14 cm, ale został przełamany na wysokości otworu na stylisko, które prawdopodobnie znajdowało się w połowie jego długości, a ślad po pierwotnym otworze jest widoczny w miejscu przełamania. Maksymalna grubość i szerokość toporka to 2,5 cm, co powoduje, że jego przekrój poprzeczny jest kwadratowy, natomiast profil wzdłużny jest wrzecionowaty, wyraźnie zwężający się do ostrza, a samo ostrze jest dość wąskie, lekko wypukłe. Całość narzędzia jest starannie wygładzona. Na jego górnej powierzchni widoczny jest ponadto ślad po próbie wtórnego wykonania otworu na stylisko, poniżej miejsca przełamania.

Analiza typologiczna toporka jest bardzo trudna ze względu na jego fragmentaryczne zachowanie. Najprawdopodobniej może to być wtórnie przerabiany toporek, który należy łączyć z ludnością kultury pucharów lejkowatych, a ściślej z tzw. typem "Y" toporków wyróżnianych w tej kulturze i datowanych na 4 lub 3 tysiąclecie przed naszą erą. Niestety rzecz nie jest pewna, albowiem okazy o tak wąskim ostrzu wykazywane są także w inwentarzach kultur neolitycznych z południa Europy oraz w epoce brązu, a nawet w kulturze łużyckiej. Niestety nie ma na razie pewnych znalezisk z zespołów zwartych, aby dokonać właściwego porównania.

Odkrycie kolejnych zabytków archeologicznych na terenie powiatu biłgorajskiego świadczy, że teren ten nie był typową pustką osadniczą w pradziejach, jak dotychczas zakładali archeolodzy, ale rozwijało się tu również osadnictwo, którego intensywność dopiero zaczynamy rozpoznawać.

Odkryte zabytki zostaną przekazane do Muzeum w Biłgoraju, po wykonaniu analiz traseologicznych.

WKZ Lublin/red.
WKZ Lublin/red. dodany 1 grudnia 2023
 
Odsłon: 9940

Czytaj podobne

Waszym zdaniem (0)

Brak wpisów, Twój komentarz może byc pierwszy.
Zgodnie z ustawą o świadczeniu usług droga elektroniczna art 14 i 15 (Podmiot, który świadczy usługi określone w art. 12-14, nie jest obowiązany do sprawdzania przekazywanych, przechowywanych lub udostępnianych przez niego danych) wydawca portalu bilgorajska.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść wypowiedzi zamieszczanych przez użytkowników Forum. Osoby zamieszczające wypowiedzi naruszające prawo lub prawem chronione dobra osób trzecich mogą ponieść z tego tytułu odpowiedzialność karną lub cywilną.
Przy komentarzu niezarejestrowanego użytkownika będzie widoczny jego ZAKODOWANY adres IP. Zaloguj/Zarejestruj się.
w sobotę, godzina 20:32 Biłgoraj
Studniówka "Budowlanki" [NOWE ZDJĘCIA]
W sobotę, 8 lutego uczniowie Zespołu Szkół Budowlanych i Ogólnokształcących w Biłgoraju zebrali się, aby celebrować wyjątkowy czas - studniówkę 2025. Tegoroczni maturzyści świętują ten ważny moment w eleganckiej Rezydencji Sosnowa w Janowie Lubelskim.
w czwartek, godzina 17:06 Biłgoraj
Rafał Trzaskowski na spotkaniu z mieszkańcami [NOWE ZDJĘCIA]
w czwartek, godzina 13:20 Biłgoraj
Podsumowanie 2024 roku. Uroczysta gala w Biłgoraju [LISTA WYRÓŻNIONYCH]
w sobotę, godzina 19:51 Biłgoraj
I LO im. ONZ na studniówce [NOWE ZDJĘCIA]
Zgodnie z tradycją, około 100 dni przed maturą każda szkoła średnia organizuje bal. W sobotę, 8 lutego, w Hotelu Janów w Borownicy na studniówce bawili się maturzyści z I Liceum Ogólnokształcącego im. ONZ w Biłgoraju.
w czwartek, godzina 20:03 Biłgoraj
Bal ósmoklasisty w Szkole Podstawowej nr 1 [NOWE ZDJĘCIA]
w środę, godzina 08:31 Biłgoraj
Biłgorajski licealista wśród najlepszych matematyków
1 lutego 2025 Powiat
Studniówka 2025: tak się bawi RCEZ [NOWE ZDJĘCIA]
Uczniowie Regionalnego Centrum Edukacji Zawodowej w Biłgoraju otworzyli sezon studniówkowy wśród szkół z powiatu biłgorajskiego. Bal odbył się w restauracji Bocarlo w Tryńczy.
we wtorek, godzina 19:39 Frampol
Stłuczka w centrum Frampola [AKTUALIZACJA]
w niedzielę, godzina 08:52 Biłgoraj
Siedem miejscowości bez prądu, w tym Biłgoraj i Tarnogród
3 lutego 2025 Tarnogród
103. urodziny mieszkanki powiatu
W sobotę, 1 lutego Pani Marianna Kida najstarsza mieszkanka gminy Tarnogród świętowała 103. rocznicę urodzin.
w czwartek, godzina 13:03 Biłgoraj
Tak wygląda karnawał w przedszkolu
we wtorek, godzina 11:21 Biłgoraj
Volkswagen uderzył w ogrodzenie [AKTUALIZACJA]
7 lutego 2025 Tarnogród
Jest wniosek o ZRID dla oczekiwanej obwodnicy
Wojewoda lubelski poinformował o wszczęciu postępowania administracyjnego, w sprawie wniosku o wydanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej pod nazwą: Budowa obwodnicy miasta Tarnogród w ciągu drogi wojewódzkiej nr 835 Lublin - Wysokie - Sieniawa - Przeworsk - Kańczuga - Dynów - Grabownica Starzeńska.
w czwartek, godzina 08:13 Biłgoraj
Budowa nowego obiektu sportowego z lotu ptaka
31 stycznia 2025 Tereszpol
W lutym rozpoczną się kontrole szamb
3 lutego 2025 Biłgoraj
Nowy dyrektor Biłgorajskiego Centrum Kultury
Dyrektor Biłgorajskiego Centrum Kultury Stanisław Kowalczyk, który od 2020 roku kierował instytucją, złożył rezygnację z powodów osobistych. Jego obowiązki od lutego przejmie Tomasz Falandysz, wieloletni pracownik BCK.
we wtorek, godzina 11:48 Biłgoraj
Wypadek z udziałem rowerzysty
w czwartek, godzina 07:37 Józefów
Ferie na Roztoczu
31 stycznia 2025 Powiat
Kryzys w branży meblarskiej? Spółka zaostrza skalę zwolnień
Jeszcze kilka dni temu informowaliśmy o planowanych zwolnieniach grupowych w firmie Black Red White. Wówczas liczba pracowników, którzy mieli stracić zatrudnienie, wynosiła 350 osób. Teraz jednak skala redukcji została zwiększona.
we wtorek, godzina 08:06 Żabno
Pożar zniszczył dom, straty są ogromne
7 lutego 2025 Gmina Biłgoraj
Ambra przekazała 900 tys. zł gminie Biłgoraj
31 stycznia 2025 Tarnogród
Konwent Wójtów i Burmistrzów Powiatu Biłgorajskiego
W piątek, 31 stycznia w Tarnogrodzie z inicjatywy burmistrza Pawła Deca odbył się Konwent Wójtów i Burmistrzów Powiatu Biłgorajskiego, w którym uczestniczyli przedstawiciele samorządów z regionu.
3 lutego 2025 Kowalówka
5 tys. zł mandatu dla mieszkańca powiatu
4 lutego 2025 Goraj
Dyskoteka dla dorosłych
Gazetka Lidl - Zobacz aktualne promocje i nowe gazetki na stronie Moja Gazetka
Wszelkie prawa zastrzeżone bilgorajska.pl
Pełna wersja
Polityka Prywatności RODO Reklama Kontakt
Wnioski Czyste Powietrze | Audyty Energetyczne | Kalkulator mocy pompy ciep?a | Fotowoltaika - montaż i wycena | Porównywarka Fotowoltaiki | Kalkulator mocy instalacji fotowoltaicznej